برای کنترل این بیماری‌ها در کشور نیازمند همکاری‌های بین بخشی هستیم.پوکی استخوان یا استئوپروز، یک اختلال اسکلتی است که ویژگی بارز آن کاهش استحکام استخوان بوده و فرد را در معرض خطر شکستگی قرار می‌دهد.کمبود مواد معدنی مانند کلسیم، پروتئین و ویتامین دی و استعمال دخانیات مانند سیگار باعث پوکی استخوان می‌شود.
در شرایط کمبود مواد معدنی در رژیم غذایی، بدن این کمبود را از بافت‌های استخوانی می‌گیرد و این کار در طول زمان باعث فقر استخوان‌ها از لحاظ مواد معدنی و در نتیجه پوکی استخوان می‌شود. همچنین با بالا رفتن سن تخریب بافت استخوانی بیش از ساخت آن انجام می‌شود و با گذشت زمان و در دوران کهنسالی این عارضه بروز می‌کند.
برای آگاهی بیشتر از دلایل بروز این بیماری و آشنایی با راه‌های پیشگیری از آن به‌ویژه درایران که به گفته وزیر بهداشت 50درصد از مردم به آن مبتلا هستند، با دکتر مسعود کیمیاگر،کارشناس علوم غذایی وتغذیه‌ای دانشگاه شهید بهشتی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در پی می‌آید.
- دلایل پوکی استخوان از نظر پزشکی و تغذیه‌ای چیست؟
از جمله دلایل پوکی استخوان کمبود دریافت کلسیم، نرسیدن ویتامین دی در هوای آلوده یا هوایی که در آن ریزگرد وجود دارد، است. در هوای آلوده به‌طور طبیعی نور خورشید به‌طور کامل به بدن نمی‌تابد؛ ویتامین دی بر اثر تابش نور خورشید به بدن در داخل پوست بدن ساخته می‌شود. زندگی‌های آپارتمان نشینی به همراه آلودگی هوا، رسیدن نور خورشید به بدن را محدود کرده است. کمبود کلسیم از مهم‌ترین دلایل پوکی استخوان است. در کشور ما مردم به حد کافی لبنیات مصرف نمی‌کنند تا به واسطه آن میزان کافی کلسیم به بدن برسد. عوامل دیگری نظیر مصرف کم‌میوه و سبزی نیز در این میان دخالت دارد، به‌عبارتی درصورت مصرف ناکافی میوه و سبزیجات نیز افراد می‌توانند در معرض خطر پوکی استخوان قرار بگیرند.
- آیا حذف یارانه‌های شیر باعث شده است تا مردم کمتر شیر بخرند و به تبع آن بیشتر در معرض پوکی استخوان قرار بگیرند؟
بله، ما بر این اعتقاد هستیم. در کل می‌توان گفت که اکنون مصرف شیر بیشتر کاهش یافته است، اما مصرف کم شیر در ایران به تنهایی مربوط به زمان حاضر نمی‌شود؛ در گذشته هم که شیر یارانه‌ای ارائه می‌شد، مردم ما کم شیر مصرف می‌کردند. سرانه مصرف شیر درواقع همیشه در کشور ما پایین بوده است.
یک مقدار آن بازمی‌گردد به اینکه شیر در کشور ما با نرخ مناسب عرضه نمی‌شود. یکی از دلایل پایین بودن میزان مصرف شیر در کشور نیز در این نهفته است که شاید مردم نسبت به فرهنگ مصرف شیر بی‌اطلاع هستند. البته حذف یارانه‌های شیر نیز مزید بر علت شده است. اکنون که یارانه‌ها نقدی شده است این احتمال وجود دارد که پول دریافتی صرف خرید شیر نشود.
- گفته می‌شود که شیر کم چرب اکنون با بهای کمتر و کیفیت پایین‌تری عرضه می‌شود. به‌نظر شما آیا شیری که به گفته برخی از افراد با آب مخلوط شده باشد می‌تواند در تأمین کلسیم بدن مؤثر باشد؟
ما معتقد نیستیم که این شیرها آبکی هستند، در هرصورت بافت شیر کم چرب با شیر پر چرب فرق می‌کند اما ماده جامد در شیرهای کم چرب کم نشده است و به‌نظر می‌رسد اینکه ما بگوییم کیفیت شیرهای کم چرب پایین آمده برداشتی است غیرکارشناسانه. میزان کلسیم در شیر کم چرب و پرچرب یکی است.
- چه راه‌حل‌های دیگری برای کاهش میزان خطر ابتلا به پوکی استخوان وجود دارد؟
تحرک و انجام ورزشهایی که وزن بدن راتحمل می‌کند، مانند پیاده‌روی می‌تواند به کاهش بروز پوکی استخوان در افراد کمک کند. البته در این زمینه، هم باید فرهنگسازی شود و هم خود مردم باید ورزشهایی را که باعث تحمل وزن بدن روی پاها می‌شود انجام دهند.
